Opłata cukrowa

Opłata cukrowa – co to takiego?

Podatek cukrowy to rodzaj opłaty od środków spożywczych. Konkretniej rzecz ujmując od niewymagających przygotowania napojów z dodatkiem substancji o właściwościach słodzących oraz kofeiny lub tauryny. Została ona wprowadzona na mocy ustawy z dnia 14 lutego 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów. Weszła w życie 1 stycznia 2021 r. 

Zgodnie ze stanowiskiem MF, wprowadzenie opłaty cukrowej ma wpłynąć zarówno na konsumentów, jak i producentów niezdrowej żywności. Konsumenci zachęcani są w ten sposób do zmiany szkodliwych nawyków żywieniowych i wyboru zdrowszych artykułów. Producenci natomiast powinni zmniejszać zawartość substancji słodzących w wytwarzanych przez siebie wyrobach. Zgodnie z założeniem, efektem takiego działania ma być zmniejszenie problemu osób zmagających się z nadwagą i otyłością. 

Z tego względu 96,5% środków pozyskanych z tytułu opłaty cukrowej zasila Narodowy Fundusz Zdrowia, (pozostałe 3,5% trafia do budżetu państwa). Fundusz przeznacza je na finansowanie edukacji, działań profilaktycznych oraz świadczeń opieki zdrowotnej.  wynikających z utrzymania i poprawy stanu zdrowia osób zmagających się z chorobami powstałymi na tle złych wyborów i zachowań zdrowotnych (nadwaga i otyłość). 

Jakie napoje podlegają, a jakie nie podlegają opłacie cukrowej? 

Zgodnie z treścią art. 7 ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów, opłacie cukrowej podlegają napoje z dodatkiem:

• cukrów (monosacharydów, disacharydów środków spożywczych zawierających te substancje),
• substancji słodzących, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 (na przykład ksylitol, sorbitol, aspartam),
• kofeiny lub tauryny.

Z opłaty cukrowej zwolnione są napoje będące:

• wyrobami medycznymi,
• suplementami diety,
• żywnością specjalnego przeznaczenia, preparatami do początkowego i dalszego żywienia niemowląt,
• wyrobami akcyzowymi,
• roztworami węglowodanowo-elektrolitowymi, w których zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 5 g w przeliczeniu na 100 ml napoju,
• wyrobami na bazie mleka lub jego przetworów (na przykład jogurty, maślanki, kefiry, mleko zsiadłe),
• wyrobami, które zawierają więcej, niż 20% soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego, a zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 5 g na 100 ml napoju.

Kto jest zobowiązany do zapłaty podatku cukrowego?

Zgodnie z art. 12d. ust 1 ustawy o zdrowiu publicznym, obowiązek uiszczenia opłaty cukrowej ciąży na osobie fizycznej, osobie prawnej oraz jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej będącej:

• podmiotem sprzedającym napoje do punktów sprzedaży detalicznej albo prowadzącym sprzedaż detaliczną napojów w przypadku: producenta, podmiotu nabywającego napoje w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub importera napoju;
• zamawiającym, w przypadku gdy skład napoju objętego opłatą stanowi element umowy zawartej przez producenta a dotyczącej produkcji tego napoju dla zamawiającego.

Wymienione powyżej podmioty zobowiązane są do:

• składania w postaci elektronicznej informacji podpisanej podpisem kwalifikowanym, (tzw. deklaracja CUK-2 wypełniona według wzoru, o którym mowa w ust. 3) organowi właściwemu w sprawie opłaty za pośrednictwem systemu informatycznego ministra właściwego do spraw finansów publicznych, 
• obliczenia i wpłacenia opłatę w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy informacja CUK-2.